Γλώσσα

Περιγραφή ενός ατυχήματος

Βοήθημα για να δημιουργήσετε το σκελετό της έκθεσής σας.

΄Εργα του Ευγένιου Τριβιζά

Με αφορμή το ποίημα "Η πολύ λαίμαργη φάλαινα που έφαγε τη θάλασσα" που βρίσκεται στο βιβλίο Γλώσσα Στ΄ Δημοτικού, τα παιδιά θυμήθηκαν κι άλλα βιβλία του συγγραφέα που διάβασαν, όπως:

Τα ογδονταοχτώ ντολμαδάκια
Ο ΄Αρης ο τσαγκάρης
Ο Ιγνάτιος και η γάτα
Ο πόλεμος της Ωμεγαβήτας
Φρουτοπία: Ο χαμένος μανάβης

Δείτε το πρώτο επεισόδιο της ΦΡΟΥΤΟΠΙΑΣ όπως προβλήθηκε από την ΕΡΤ.

Ποιό βιβλίο του Τριβιζά θα πρότεινες εσύ στους συμμαθητές σου να διαβάσουν; Γράψε τον τίτλο και λίγα λόγια για το περιεχόμενο του.

Το σπίτι μου (Κωστής Παλαμάς)

Δείτε το βίντεο με το μελοποιημένο ποίημα:

https://www.youtube.com/watch?v=Qmm2gV40wJs

Θέλω να χτίσω ένα σπιτάκι

στη μοναξιὰ και στη σιωπή. 

γύρω μια πράσινη ραχούλα... 

Δε θα το χτίσω εκεί.

ραχούλα = βουνοπλαγιά, λοφίσκος, βουναλάκι, ύψωμα

Ξέρω στὴ χώρα τὴ μεγάλη

τον πλούσιο δρόμο τον πλατύ, 

με τα παλάτια και τους κήπους. 

Δε θα το χτίσω εκεί.

Ξέρω το πρόσχαρο ακρογιάλι, 

όλο το κύμα το φιλεί, 

κρινόσπαρτη είναι η αμμουδιά του. 

Δε θα το χτίσω εκεί.

πρόσχαρο (προσ (ς) + χαίρω) =χαρούμενο, γελαστό, χαρωπό, εγκάρδιο

κρινόσπαρτη = σπαρμένη με κρίνα

Ατέλειωτη τραβά μια στράτα, 

σκίζει μια χέρσα απλοχωριά, 

σκληρά τη δέρνει το αγριοκαίρι

κι ο λίβας τη χτυπά.

τραβά μια στράτα = ξεκινά ένας δρόμος
τη δέρνει τ' αγριοκαίρι = τη χτυπά ο άγριος καρός, άνεμοι, καταιγίδες

Μια στράτα χιλιοπατημένη, 

τον καβαλάρη νηστικό, 

τὸν πεζοδρόμο διψασμένο

θάφτει στον κουρνιαχτό.

χιλιοπατημένη = την έχουν περπατήσει πάρα πολλοί άνθρωποι

Εκεί το σπίτι μου θα χτίσω

με μια βρυσούλα στην αυλή, 

πάντα η γωνιά του θα καπνίζει

κι η θύρα του ανοιχτή.

γωνιά (εδώ) = τζάκι (πρβλ : παραγώνι)

θύρα = πόρτα

Κωστής Παλαμάς

Ο Κωστής Παλαμάς  (κλικ) (Πάτρα, 1859 - Αθήνα, 1943) θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους Έλληνες ποιητές και ένας από τους αγαπημένους ποιητές του λαού.
Όταν πέθανε το 1943, στην διάρκεια της Κατοχής, χιλιάδες άνθρωποι συνόδευσαν το φέρετρό του μέχρι το Α΄ Νεκροταφείο ψάλλοντας τον Εθνικό Ύμνο, μπροστά στους έκπληκτους Ιταλούς και Γερμανούς κατακτητές οι οποίοι αιφνιδιάστηκαν από το αυθόρμητο συλλαλητήριο, γι' αυτό και απλώς παρακολουθούσαν αμήχανοι.



Σ' αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα...

Η οικία του Παλαμά στην Πάτρα σώζεται ως σήμερα, στην οδό Κορίνθου. Σήμερα στεγάζεται εκεί το Ίδρυμα Κωστή Παλαμά.

                           

Η οικία του Παλαμά στην Πλάκα, στην οδό Περιάνδρου.Μια μαρμάρινη πλάκα πάνω από την κύρια είσοδο του σπιτιού αναγράφει: "Στο σπίτι αυτό πέθανε ο εθνικός μας ποιητής Κωστής Παλαμάς στις 27 Φεβρουαρίου 1943".

 Η οικία του Παλαμά στο Μεσολόγγι. Λειτουργεί Μουσείο Κωστή Παλαμά.

Πώς περιγράφω ένα αντικείμενο;

Παρακολουθήστε την παρουσίαση που ετοίμασε ένας συνάδελφος για την περιγραφή ενός αυτοκινήτου.

Ο φίλος της ψυχής μου

Η Ελίζαμπεθ Akhudova ετοίμασε μια παρουσίαση της δικής της γραπτής εργασίας στην οποία περιγράφει το αγαπημένο της αντικείμενο. Γράψε τα σχόλια σου στην Ελίζαμπεθ.

Πώς γράφουμε περίληψη

Η περίληψη είναι η παρουσίαση μιας ιστορίας (ενός κειμένου) με σύντομο τρόπο. Στην περίληψη αναφέρουμε μόνο τις βασικές πληροφορίες του κειμένου. Παραλείπουμε τις πληροφορίες που δεν είναι τόσο σημαντικές.

Ποια βήματα ακολουθούμε για να γράψουμε μια περίληψη:

α) Πρώτα διαβάζουμε προσεκτικά την ιστορία για να κατανοήσουμε την υπόθεση της ιστορίας, το περιεχόμενό της.

β) Στη συνέχεια βρίσκουμε το κυρίως θέμα της ιστορίας. Σε αυτό μας βοηθάει και ο τίτλος τους ιστορίας που πολλές φορές συνοψίζει το θέμα της ιστορίας.

γ) Έπειτα χωρίζουμε το κείμενο σε παραγράφους. Προσπαθούμε να εντοπίσουμε σε κάθε παράγραφο λέξεις-κλειδιά ή φράσεις-κλειδιά, που θα μας βοηθήσουν να εντοπίσουμε το κύριο θέμα της κάθε παραγράφου. Αν θέλουμε μπορούμε να σημειώσουμε στο περιθώριο της παραγράφου μια σύντομη πρόταση (πλαγιότιτλος) που να αναφέρεται στο κυρίως θέμα της παραγράφου.

δ) Τέλος, ενώνουμε τις σύντομες προτάσεις που έχουμε γράψει στο περιθώριο. Κάνουμε τις αλλαγές που είναι απαραίτητες και χρησιμοποιούμε τις κατάλληλες λέξεις ώστε να ενωθούν οι προτάσεις μεταξύ τους (π.χ. έπειτα, στη συνέχεια, και, ακόμη, στο τέλος κ.ά).

Η περίληψή μας θα πρέπει να περιλαμβάνει τα παρακάτω βασικά στοιχεία:

- Πού συμβαίνει η ιστορία μας.

- Πότε συμβαίνει.

- Ποιος είναι ο κεντρικός ήρωας της ιστορίας.

- Ποια άλλα πρόσωπα συμμετέχουν στην ιστορία.

- Πώς εξελίσσεται η ιστορία:

l      Πώς αρχίζει.

l      Πώς εξελίσσεται (τι γίνεται μετά).

l      Πώς τελειώνει.

- Αναφέρουμε τι νιώθουν τα πρόσωπα της ιστορίας (συναισθήματα). 

Τι πρέπει να προσέχω όταν γράφω την περίληψη:

1)       Αντικαθιστώ όπου μπορώ βασικές λέξεις του κειμένου με συνώνυμες. 

π.χ. ο ηλικιωμένος – ο γέρος

2)       Αντικαθιστώ, όπου γίνεται, δευτερεύουσες προτάσεις με μετοχές.

π.χ. καθώς τρέχουμε – τρέχοντας

3)       Αντικαθιστώ φράσεις με λέξεις. 

π.χ. πριν από μερικές ημέρες – πρόσφατα

4)       Αντικαθιστώ μια σειρά ενεργειών από μία φράση. 

π.χ. Τα παιδιά έπαιξαν κυνηγητό στην αυλή και έπειτα κρυφτό. Στη συνέχεια έκοψαν την τούρτα, έβαλαν μουσική και χόρεψαν. – Τα παιδιά διασκέδασαν πολύ.

5)       Αντικαθιστώ μία περίοδο με μια φράση.
π.χ. Ο διευθυντής τόνισε ότι θα υπάρξουν συνέπειες γι΄ την πράξη τους και τους προειδοποίησε ότι αυτό που έκαναν δε θα μείνει ατιμώρητο. – Ο διευθυντής απείλησε με τιμωρία.

6)       Μετατρέπω τον ευθύ σε πλάγιο λόγο.
π.χ. «Πώς πέρασες σήμερα στην εκδρομή του σχολείου;» - Τον ρώτησε πώς πέρασε στην εκδρομή.